Aktualności

Zobacz uchwałę na Intranecie ZHP

Zobacz stanowisko na Intranecie ZHP

Naczelny Sąd Harcerski ZHP podkreśla, że zobowiązanie zawarte w pkt. 2 Uchwały XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych zostało zrealizowane. Nowy Regulamin Sądów Harcerskich ZHP został uchwalony w dniu 7 sierpnia 2019 r. (uchwała nr 21/XL NSH ZHP) i wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Informacja o tym fakcie była już publikowana przez NSH ZHP w dniu 28 grudnia 2019 r.

Regulamin nakłada na Przewodniczącego NSH ZHP obowiązek wydania 3 zarządzeń, regulujących niektóre aspekty funkcjonowania sądów harcerskich. Wszystkie zarządzenia zostały wydane w dniu 1 stycznia 2020 r. – a więc w pierwszym dniu obowiązywania nowych przepisów.

Uchwalony w dniu 7 sierpnia 2019r. Regulamin był aktem nowym, tworzonym od podstaw, wprowadzającym do systemu funkcjonowania sądów harcerskich rozwiązania zalecane przez XL Zjazd ZHP oraz wnioski z debat instruktorskich toczonych szczególnie w latach 2016-2017r. Po dwóch latach funkcjonowania nowego Regulaminu i zebraniu doświadczeń podczas jego stosowania celowym stało się dokonanie drobnych korekt i uzupełnień.

Dlatego W 2021 r., po przeprowadzeniu dwuetapowych otwartych konsultacji w sprawie funkcjonowania nowego Regulaminu Sądów Harcerskich ZHP, została podjęta uchwała Nr 31/XL z dnia 19 września 2021r. w sprawie Regulaminu sądów harcerskich ZHP. Za przyjęciem uchwały głosowało wszystkich 11 członków NSH ZHP. Uchwała dokonywała niezbędnych zmian w Regulaminie.

Naczelny Sąd Harcerski ZHP dziękuje instruktorkom i instruktorom oraz władzom ZHP różnych szczebli za uwagi i propozycje zgłoszone w toku prowadzonych przez NSH ZHP konsultacji.

Aby lektura i stosowanie Regulaminu było łatwe, na stronach NSH ZHP opublikowano jednolity tekst Regulaminu oraz wizualizację zmian dokonanych w dniu 19 września 2021r.

hm. Krzysztof Pater Przewodniczący NSH ZHP

Zobacz uchwałę na Intranecie ZHP

INFORMACJA NSH ZHP w sprawie stosowania przepisów Statutu ZHP

W dniu 9 października 2021r. w Warszawie odbyło się kolejne posiedzenie NSH ZHP (wyłącznie fizyczna obecność). W posiedzeniu uczestniczyli wszyscy członkowie NSH ZHP (11 osób).

Po omówieniu bieżących spraw z okresu od ostatniego posiedzenia NSH ZHP członkowie NSH zakończyli prace nad dwoma wnioskami skierowanymi do NSH ZHP w sprawie wykładni Statutu ZHP. Podjęto uchwałę Nr 32/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 9 października 2021 r. w sprawie wykładni § 44 ust. 1 w związku z § 44 ust. 2 i 3 Statutu ZHP (uzupełnianie składu władz w trakcie kadencji) oraz uchwałę Nr 33/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 9 października 2021 r. w sprawie wykładni § 65 ust. 1 Statutu ZHP (forma wniosku komend chorągwi o zwołanie zjazdu nadzwyczajnego ZHP). Ponadto, w związku z faktem, że niektóre kwestie podniesione w jednym z tych wniosków nie wymagają wykładni, uzgodniono treść odpowiedzi do wnioskodawców (grupy instruktorów) a także, z uwagi na fakt że kwestie te mogą być przydatne w prawidłowym stosowaniu Statutu ZHP – NSH ZHP postanowił opublikować informację (na podstawie § 57 ust. 6 Regulaminu sądów harcerskich ZHP).

Uzgodniono kierunkowo rozstrzygnięcie w sprawie innego wniosku o wydanie wykładni Statutu ZHP. Prace nad tym wnioskiem będą kontynuowane w trybie korespondencji elektronicznej.

Członkowie NSH ZHP omówili także przygotowania NSH ZHP do zakończenia kadencji i związanego z tym XLII Zjazdu ZHP, w tym uzgodnili treść sprawozdania z działalności w okresie kadencji (wstępnego – według stanu na 9 października 2021r) oraz ustalili zasady dalszej pracy nad tym sprawozdaniem a także sposób prezentacji sprawozdania i udzielania wyjaśnień podczas obrad XLII Zjazdu ZHP.

Omówiony został potencjalny wpływ zapowiadanej silnej czwartej fali COVID na działalność NSH ZHP i możliwe modyfikacje form

Wstępnie ustalono, że w bieżącej kadencji odbędzie się jeszcze jedno posiedzenie NSH ZHP

hm. Krzysztof Pater Przewodniczący NSH ZHP

W dniu 19 września 2021r. Naczelny Sąd Harcerski ZHP przyjął uchwałę Nr 31/XL w sprawie Regulaminu sądów harcerskich ZHP. Za przyjęciem uchwały głosowało wszystkich 11 członków NSH ZHP.

Uchwalony w dniu 7 sierpnia 2019r. Regulamin był aktem nowym, tworzonym od podstaw, wprowadzającym do systemu funkcjonowania sądów harcerskich rozwiązania zalecane przez XL Zjazd ZHP oraz wnioski z debat instruktorskich toczonych szczególnie w latach 2016-2017r. Po dwóch latach funkcjonowania nowego Regulaminu i zebraniu doświadczeń podczas jego stosowania celowym stało się dokonanie drobnych korekt i uzupełnień.

Naczelny Sąd Harcerski ZHP dziękuję instruktorkom i instruktorom oraz władzom ZHP różnych szczebli za uwagi i propozycje zgłoszone w ciągu ostatnich miesięcy, w toku prowadzonych przez NSH ZHP otwartych konsultacji.

Aby lektura i stosowanie Regulaminu było łatwe, NSH ZHP zobowiązał Przewodniczącego NSH ZHP do ogłoszenia jednolitego tekstu Regulaminu oraz wizualizacji zmian dokonanych w dniu 19 września 2019r.

W dniu 9 września 2021r. odbyło się kolejne posiedzenie NSH ZHP – w trybie on line. W posiedzeniu uczestniczyli wszyscy członkowie NSH ZHP (11 osób). 

Po omówieniu bieżących spraw organizacyjnych członkowie NSH ZHP kontynuowali prowadzone od kilku miesięcy prace nad projektem zmian w Regulaminie sądów harcerskich. Omówione zostały m.in. wszystkie uwagi nadesłane do NSH w trakcie otwartych konsultacji prowadzonych do 15 sierpnia b.r.. Podczas posiedzenia uzgodniono treść wszystkich zmian, ustalono także  konstrukcję i zawartość planowanej uchwały NSH ZHP. Prace redakcyjne nad uchwałą będą prowadzone w najbliższych dniach poprzez korespondencję mailową a następnie zostanie przeprowadzone formalne głosowanie w trybie obiegowym. 

Członkowie NSH omówili dwa wnioski skierowane do NSH ZHP w sprawie wykładni Statutu ZHP. Dalsze prace NSH ZHP nad tymi wnioskami będą prowadzone w okresie  do następnego posiedzenia NSH ZHP. 

Członkowie NSH ZHP uzgodnili także ramową konstrukcję sprawozdania z działalności w okresie całej kadencji oraz tryb prac redakcyjnych – tak aby przyjęcie sprawozdania nastąpiło podczas następnego posiedzenia NSH ZHP. 

Następne posiedzenie NSH ZHP odbędzie się w dniu 9 października 2021r. w Warszawie (wyłącznie fizyczna obecność). 

 
hm. Krzysztof Pater 
Przewodniczący NSH ZHP 

Naczelny Sąd Harcerski ZHP przedstawił na wewnętrznej stronie ZHP (w Share Point)  drugą wersję korekt w Regulaminie sądów harcerskich ZHP, opracowaną z uwzględnieniem propozycji i uwag zgłoszonych w toku dotychczasowych konsultacji. NSH ZHP zachęca wszystkie władze Związku oraz wszystkich zainteresowanych instruktorów do nadsyłania dalszych komentarzy i propozycji - w terminie do dnia 15 sierpnia 2021r. Uchwalenie zmian do Regulaminu planowane jest na pierwszą połowę września.

Zobacz stanowisko na Intranecie ZHP

W dniu 4 maja 2021r. odbyła się pierwsza część kolejnego posiedzenia NSH ZHP – w trybie on line. W posiedzeniu uczestniczyli wszyscy członkowie NSH ZHP (11 osób).

Po omówieniu wniosków płynących z działalności orzeczniczej w okresie od ostatniego posiedzenia NSH ZHP członkowie NSH przyjęli dwie uchwały w sprawie wykładni Statutu ZHP, kończąc tym samym prace prowadzone wcześniej z wykorzystaniem poczty elektronicznej.

W wyniku wniosku złożonego przez grupę 6 instruktorów z jednej chorągwi została podjęta uchwała Nr 29/XL NSH ZHP z dnia 4  maja  2021 r. w sprawie wykładni § 21 ust. 1 pkt 2, w związku z § 35 ust. 1 pkt 2 lit. a i pkt 3 lit. a, § 36 ust. 1 i § 58 ust. 3 i § 66 ust. 3 Statutu ZHP (charakter funkcji delegata na zjazd chorągwi i Zjazd ZHP).

W wyniku wniosku złożonego przez 2 komendy chorągwi oraz grupę 7 instruktorów z 7 chorągwi została podjęta uchwała Nr 30/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 4  maja  2021 r. w sprawie wykładni § 37 ust. 1, w związku z § 38 ust. 1 Statutu ZHP (brak możliwości sprawowania mandatu członka władz przez pełnomocnika).

            Obie uchwały zostały przyjęte jednomyślnie.

Członkowie NSH ZHP kontynuowali, rozpoczętą w trybie korespondencji mailowej, dyskusję nad Stanowiskiem w sprawie projektu  Statutu ZHP. Ustalono, że w dniach 5-6 maja będą prowadzone dalsze prace redakcyjne, tak aby Stanowisko mogło być przyjęte podczas drugiej części posiedzenia NSH ZHP w dniu 7 maja.

Ustalony został także dalszy harmonogram prac nad projektem zmian w Regulaminie sądów harcerskich. Kolejna wersja zostanie przedstawiona do ogólnozwiązkowych konsultacji (podobnie jak pierwsza wersja) na przełomie maja i czerwca.  Uchwalenie zmian w regulaminie sądów harcerskich (mających na celu eliminację drobnych niedoskonałości, ujawnionych w ciągu pierwszych 18 miesięcy stosowania tego Regulaminu) jest planowane na drugą połowę czerwca.

Podczas drugiej części posiedzenia NSH ZHP w dniu 7 maja 2021r. przyjęto jednomyślnie Stanowisko Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP w sprawie projektu nowego Statutu ZHP. Podczas posiedzenia omówiono także wniosek skierowany do NSH ZHP przez jednego z instruktorów oraz główne elementy odpowiedzi. Prace nad zredagowaniem odpowiedzi będą (jak zwykle w takich przypadkach) kontynuowane w drodze korespondencji mailowej.

hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Naczelny Sąd Harcerski opublikował informację w związku z wątpliwością zgłoszoną przez Centralną Komisję Rewizyjną ZHP w § 3 uchwały nr 81/XL/2021 z dnia 13 marca 2021r.
Szczegóły dostępne są na stronie NSH ZHP w SharePoint.
Link do informacji: [INFORMACJA NSH ZHP]

(poniższa informacja stanowi odpowiedź NSH ZHP na pytania zgłaszane przez instruktorów Związku, dotyczące działalności w zakresie wykładni Statutu ZHP)
 
Zgodnie z § 73 ust. 3 Statutu ZHP Naczelny Sąd Harcerski ZHP dokonuje wykładni Statutu ZHP.  Szczegółowy tryb postępowania w sprawie wniosków o wydanie wykładni określa Regulamin sądów harcerskich ZHP.

Jeżeli przepisy Statutu ZHP są jednoznaczne, w tym także jeżeli Statut ZHP posługuje się terminologią jednoznacznie określoną w polskim systemie prawnym – Naczelny Sąd Harcerski ZHP nie dokonuje wykładni a  wnioskodawca otrzymuje szczegółowe wyjaśnienia o właściwym sposobie stosowania wskazanego we wniosku przepisu lub rozwiązania opisanego problemu. Także w sytuacji gdy zgłoszona wątpliwość albo problem nie są regulowane Statutem ZHP – NSH ZHP informuje wnioskodawców, że wykładnia nie może zostać wydana, gdyż stanowiłoby to faktycznie nieuprawnione „uzupełnianie” Statutu ZHP, wykraczające poza kompetencję NSH do wydawania wykładni Statutu ZHP.

Na początku bieżącej kadencji NSH ZHP uznał za konieczne uporządkowanie 30. letniego dorobku władz ZHP w zakresie wykładni Statutu ZHP. Od uchwalenia Statutu ZHP przez XXVIII Zjazd ZHP w grudniu 1990r. tylko jedna wykładnia została uchylona, mimo że wiele utraciło swoją aktualność. Celem dokonanego przeglądu 64 uchwał  (13 uchwał CKR ZHP z lat 1991-2000 oraz 51 uchwał NSH ZHP z lat 2002-2017) było doprowadzenie do sytuacji, w której wszystkie obowiązujące wykładnie Statutu ZHP będą łatwo dostępne a ich aktualność nie będzie budziła wątpliwości. Uchwały te obejmowały większa liczbę zagadnień niż wskazywałyby ich liczba, gdyż niekiedy w jednej uchwale było zawartych kilka całkowicie odrębnych wykładni, dotyczących różnych przepisów Statutu ZHP.

W wyniku przeprowadzonego przeglądu NSH ZHP:
uznał, że 8 uchwał obowiązuje – nie straciły swojej aktualności;
przyjął uchwałę nr 3/XL z dnia 16 czerwca 2018r., w której: stwierdzono, że 23 uchwały nie obowiązują w związku ze zmianami w postanowieniach Statutu ZHP dokonanymi po dniu ich przyjęcia i mającymi wpływ na treść tych wykładni;
stwierdzono, że 5 uchwał nie obowiązuje z uwagi na ich incydentalny charakter;
stwierdzono, że 4 uchwały nie obowiązują z uwagi na fakt, że bezpośrednio odnosiły się do wewnętrznych przepisów ZHP, w tym do przepisów które już nie obowiązywały;
uchylono 8 uchwał w sprawie wykładni Statutu ZHP z uwagi na sprzeczności pomiędzy różnymi wykładniami Statutu ZHP;
uchylono jedną uchwałę z uwagi na jej sprzeczność z uchwałą XL Zjazdu ZHP;
uchylono 15 uchwał, aby zapewnić zachowanie prostoty i jednoznacznego brzmienia norm prawnych obowiązujących w ZHP
przyjął 11 uchwał, które co do zasady są tożsame z treścią wybranych części niektórych uchylonych uchwał.

Tak więc po tym przeglądzie i podjętych przez NSH ZHP działaniach obwiązywało 19 uchwał w sprawie wykładni Statutu ZHP – każda z nich dotyczyła tylko jednego zagadnienia.
NSH działa co do zasady na wniosek – dlatego, poza przyjęciem w dniu 16 czerwca 2018r. 11 uchwał, które można uznać za działanie o charakterze „technicznym” „przenoszącym dotychczasowe rozstrzygnięcia do przejrzystej formy” – wszystkie inne uchwały w sprawie wykładni Statutu ZHP były podejmowane na wniosek, w trybie określonym w Regulaminie sądów harcerskich ZHP.

W bieżącej kadencji nie wszystkie wnioski kierowane do NSH ZHP, które w swym tytule lub treści wskazywały na potrzebę wydania wykładni Statutu ZHP skutkowały przyjęciem odpowiedniej uchwały. Wiele z nich było w istocie prostymi pytaniami o obowiązujące w ZHP przepisy i wystarczającym okazywało się przesłanie wyjaśnień i informacji, w przypadku niektórych koniecznym było sporządzenie odpowiedzi uzgodnionej przez członków NSH ZHP i wskazującej na powody, dla których wykładnia Statutu ZHP nie może być wydana.
Po rozpatrzeniu 13 wniosków skierowanych w bieżącej kadencji do NSH ZHP zostały przyjęte uchwały, zawierające wykładnie Statutu ZHP. Poniższa tabela przedstawia podstawowe dane dotyczące tych uchwał.

Naczelny Sąd Harcerski ZHP rozpoczyna dziś proces konsultacji planowanych korekt w Regulaminie sądów harcerskich ZHP. Szczegóły są dostępne na stronie NSH ZHP w SharePoint.

Link do konsultacji: https://gkzhp.sharepoint.com/SitePages/Otwarte-konsultacje.aspx

W najbliższym czasie w tym samym trybie będzie konsultowane stanowisko/propozycje zmian NSH ZHP do projektu nowego/ktualnego Statutu ZHP.

W dniu 1 marca 2021r. odbyła się druga część kolejnego posiedzenia NSH ZHP – w trybie on line.

Członkowie NSH kontynuowali prace nad trzema uchwałami w sprawie wykładni Statutu ZHP.

Zgodnie z Regulaminem sądów harcerskich ZHP wnioski o wydanie wykładni mogą być składane przez władze ZHP, grupy co najmniej 5 instruktorów oraz zespoły orzekające sądów harcerskich. Wnioski które były rozpatrywane podczas X posiedzenia NSH ZHP zostały złożone przez grupy instruktorów ZHP (każdą grupę stanowili inni instruktorzy).
Naczelny Sąd Harcerski ZHP przyjął 3 uchwały w sprawie wykładni Statutu ZHP (są opublikowane na stronach ZHP).

Członkowie NSH ZHP omówili wnioski z dotychczasowych konsultacji nad zmianami w Regulaminie sądów harcerskich ZHP oraz harmonogram i sposób dalszych prac. W najbliższych dniach na stronie NSH w SharePoint zostanie opublikowana robocza wersja projektowanych zmian w Regulaminie sądów harcerskich ZHP. Członkowie NSH ZHP zapraszają, zarówno władze ZHP jak i instruktorów, do nadsyłania na adres [email protected] komentarzy oraz propozycji innych zmian w Regulaminie.

hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W dniu 25 lutego 2021r. odbyła się pierwsza część kolejnego posiedzenia NSH ZHP – w trybie on line. Po omówieniu wniosków płynących z działalności orzeczniczej w okresie od ostatniego posiedzenia NSH ZHP członkowie NSH kontynuowali, rozpoczętą w trybie korespondencji mailowej, dyskusję nad trzema wnioskami o wydanie wykładni Statutu ZHP, skierowanymi do NSH ZHP przez grupy instruktorów ZHP. Uznano, że wszystkie kwestie podniesione we wnioskach wymagają wykładni Statutu ZHP.
W wyniku prowadzonej dyskusji członkowie NSH ZHP:

• uzgodnili rozstrzygnięcia merytoryczne każdej z projektowanych uchwał,
• zdecydowali o elementach uzasadnień projektowanych uchwał w sprawie wykładni Statutu ZHP.
  Prace redakcyjne nad projektami trzech uchwał NSH ZHP będą prowadzone w najbliższych dniach a ich przyjecie jest planowane na 1 marca 2021r. - podczas drugiej części tego posiedzenia NSH ZHP.
  Wówczas zostaną też omówione wnioski z dotychczasowych konsultacji nad zmianami w Regulaminie sądów harcerskich ZHP oraz harmonogram i sposób dalszych prac. Członkowie NSH ZHP ustalili, że w trakcie tych prac dostęp do aktualnego projektu zmian w Regulaminie będą mieli wszyscy instruktorzy ZHP – poprzez stronę NSH w SharePoint.
  W posiedzeniu uczestniczyli wszyscy członkowie NSH ZHP.
  hm. Krzysztof Pater
  Przewodniczący NSH ZHP

Biorąc pod uwagę usprawnienia doświadczenia z działalności sądów harcerskich, konieczność eliminacji ze Statutu ZHP zbiegów kompetencji różnych władz ZHP do rozstrzygania tych samych spraw dotyczących praw instruktorów oraz chęć zapewnienia jednoznacznego brzmienia przepisów określających fundamentalne prawo instruktorów do rozstrzygnięcia ich sprawy przez niezawisły sąd harcerski, NSH ZHP wskazuje, że najbliższe zmiany w Statucie ZHP dokonywane przez Zjazd ZHP powinny uwzględniać poniższe postulaty.

1. Przepisy określające zasady działania sądów harcerskich (§ 55 ust. 1, § 63 ust. 1 i 2, § 73 ust. 1,2, 5-7) wymagają kompleksowych zmian, poprzez:

· pełne ujednolicenie zakresu zadań sądów wszystkich szczebli, w tym ujednolicenie terminologii oraz wskazanie wszystkich rodzajów postępowań prowadzonych przez sądy (ugodowe, dyscyplinarne i odwoławcze) – ponieważ obecnie kompetencje sądów każdego szczebla są opisane inaczej a ponadto uwzględniają tylko niektóre ich obowiązki,

· rezygnację ze szczegółowego określania właściwości sądów poszczególnych szczebli i pozostawienie tej kwestii do ustalenia w Regulaminie sądów harcerskich ZHP albo statutowe ograniczenie kręgu osób, dla których sądem właściwym jest obligatoryjnie NSH ZHP – co pozwoli na większą elastyczność i uniknięcie dużej centralizacji procesu orzeczniczego w ZHP (n.p. przewinienie członka komisji rewizyjnej chorągwi popełnione przy okazji realizacji zadań drużynowego czy postępowanie ugodowe pomiędzy dwoma instruktorami z tego samego hufca z których jeden jest członkiem rady chorągwi nie muszą być prowadzone w pierwszej instancji przez NSH ZHP),

· przeniesienie do Rozdziału 6 Statutu („Władze, podejmowanie uchwal i decyzji, wybory władz”) i uszczegółowienie ogólnych zasad działania sądów harcerskich (które obecnie znajdują się przede wszystkim w Rozdziale 9 „Władze naczelne”), - obejmujących m.in. niezależność sądów i niezawisłość członków sądów harcerskich w zakresie orzekania, dwuinstancyjność postępowania dyscyplinarnego i jednoinstancyjność postępowania odwoławczego, ewentualnie ogólne zasady wskazywania właściwości sądów, odesłanie określenia ustroju sądów harcerskich, ich szczegółowych kompetencji i trybu postępowania do Regulaminu sądów harcerskich;

2. § 28 wymaga całkowitej zmiany - tak aby ukarany, zawieszony lub skreślony z listy członków ZHP instruktor lub osoba pełniąca funkcję instruktorską mieli prawo do wniesienia odwołania i rozpatrzenia go przez sąd harcerski; w konsekwencji, aby uniknąć dublowania kompetencji, władze wykonawcze wyższego stopnia nie powinny mieć obowiązku / możliwości stwierdzania nieważności decyzji w trybie określonym w § 47 ust. 1 Statutu, jeżeli można od nich składać odwołanie do sądu harcerskiego – po dokonaniu zmian bezprzedmiotową stałaby się Uchwała nr 20/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 7 lutego 2019 r. w sprawie wykładni § 27 ust. 4 Statutu ZHP (odwołanie od decyzji o zawieszeniu członka ZHP);
3. § 43 wymaga uzupełnienia poprzez wskazanie, że wygaśnięcie mandatu w sytuacji opisanej w § 37 ust. 2 pkt. 3-7 potwierdza zainteresowany członek ZHP, w przypadku braku takiego potwierdzenia może stwierdzić uchwałą właściwa władza a w trybie odwoławczym sprawę rozstrzyga sąd harcerski – gdy pojawią się rozbieżności w ocenach faktów (szczególnie w zakresie bardzo „miękkich kryteriów” określonych w pkt. 5 i 6) Statut ZHP musi jasno określić tryb wygaszania mandatu członka władz ZHP, jest to istotne gdy sam członek twierdzi, że jego sytuacja życiowa nie stoi w konflikcie z kryteriami określonymi w Statucie ZHP; ponieważ problem dotyczy jednego z fundamentalnych praw instruktorów jakim jest bierne prawo wyborcze – należy przewidzieć tryb odwoławczy do sądu harcerskiego;
4. § 43 wymaga jeszcze innego uzupełnienia – wskazania, że mandat członka władz sprawuje się osobiście - jeżeli Statut stawia bardzo precyzyjne wymogi wobec członków różnych władz to trudno przyjąć, że nagle zadania członka władzy zacznie wypełniać pełnomocnik nie spełniający żadnego z tych wymogów;
5. Zmiany wymaga § 44 ust. 4, określający powody odwołania członka ze składu władz ZHP – o ile niewykonywanie obowiązków jest kryterium dość precyzyjnym a szczegółowe sytuacje wynikają ze specyfiki działania danej władzy (w tej sytuacji uchwały powinny być ostateczne, nie podlegające dalszej ocenie w sądach harcerskich a jedynie kontroli ich legalności przez CKR ZHP), o tyle pozostałe, możliwe do zastosowania kryteria zawarte w tym przepisie („prowadzenia działalności niezgodnej z prawem, Statutem ZHP i uchwałami władz Związku”) są bardzo ogólne, w żaden sposób nie wartościowane i stoją w sprzeczności z § 27, który określa katalog kar oraz sposób ich wymierzania – to propozycja ta jest zgodna z ogólną zasadą postulowaną przez NSH, że decyzje dotyczące fundamentalnych praw instruktorów powinny podlegać kontroli sądów harcerskich;
6. Zasada uzupełniania składu sądów harcerskich w trakcie kadencji (także komisji rewizyjnych), określona w § 44 ust. 2 i 3 Statutu ZHP wymaga zmiany – skład sądów nie może być kształtowany przez równorzędną władzę jaką jest odpowiednia rada;
7. Korekty wymaga też § 27 ust. 4 – aby jednoznacznie przesądzić, że instruktor ZHP może podlegać zawieszeniu zawsze, także gdy nie pełni funkcji instruktorskiej - po dokonaniu zmiany bezprzedmiotową stałaby się Uchwała nr 19/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 7 lutego 2019 r. w sprawie wykładni § 27 ust. 4 Statutu ZHP (zawieszenie instruktora nie pełniącego funkcji instruktorskiej);
8. § 27 ust. 1 pkt 4 wymaga doprecyzowania, tak aby z przepisu jednoznacznie wynikało, że pozbawienie całości lub części praw członkowskich jest karą samoistną, ponadto regulacji w Statucie wymaga okres przedawnienia przewinień dyscyplinarnych (po jakim okresie od przewinienia, ewentualnie jego ujawnienia może być wymierzona kara albo wszczęte postępowanie dyscyplinarne);
9. § 46 ust. 2 wymaga wprowadzenia na stałe zasad ukształtowanych w okresie epidemii COVID-19 (posiedzenia w trybie on-line, głosowania elektroniczne przeprowadzane w czasie rzeczywistym, w tym głosowania tajne)

NSH ZHP zachęca wszystkich instruktorów ZHP do przekazania uwag dotyczących tej propozycji, ewentualnych innych sugestii a także konkretnych propozycji zapisów w możliwie krótkim terminie, tak aby umożliwić wniesienie przez NSH ZHP, pod obrady najbliższego Zjazdu ZHP, projektu odpowiedniej uchwały w sprawie zmian Statutu ZHP.

W dniu 14 grudnia 2020 r. Naczelny Sąd Harcerski ZHP otrzymał wniosek grupy instruktorów ZHP o wydanie wykładni Statutu ZHP. Mając świadomość aktualnej sytuacji w ZHP oraz znaczenia, jakie kwestie wskazane we wniosku mogą mieć dla działań władz naczelnych ZHP planowanych do podjęcia w najbliższym czasie, członkowie NSH ZHP uznali rozpatrzenie tego wniosku za sprawę wymagającą bardzo pilnych i intensywnych działań, w tym znaczących modyfikacji ich osobistych planów w minionym tygodniu.
W dniu 20 grudnia 2020 r. Naczelny Sąd Harcerski ZHP przyjął w trybie obiegowym Uchwałę Nr 24/XL w sprawie wykładni § 43 ust. 1 Statutu ZHP (zakończenie czteroletniej kadencji władz ZHP) praz Uchwałę Nr 25/XL w sprawie wykładni § 65 Statutu ZHP (uchylenie przez władzę ZHP własnej uchwały o zwołaniu zjazdu nadzwyczajnego ZHP). W przypadku każdej z uchwał głosowanie było jednomyślne (11 głosów za). Obie uchwały są opublikowane na stronie NSH ZHP.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Naczelny Sąd Harcerski ZHP przypomina, że zobowiązanie zawarte w pkt. 2 Uchwały XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych zostało zrealizowane. Nowy Regulamin Sądów Harcerskich ZHP został uchwalony w dniu 7 sierpnia 2019 r. (uchwała nr 21/XL NSH ZHP) i wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Informacja o tym fakcie była już publikowana przez NSH ZHP w dniu 28 grudnia 2019 r.
Regulamin nakłada na Przewodniczącego NSH ZHP obowiązek wydania 3 zarządzeń, regulujących niektóre aspekty funkcjonowania sądów harcerskich. Wszystkie zarządzenia zostały wydane w dniu 1 stycznia 2020 r. – a więc w pierwszym dniu obowiązywania nowych przepisów.
Materiały pomocnicze – wzory pism, postanowień, zarządzeń i innych dokumentów stosowanych przez sądy harcerskie a także wzory wniosków i innych dokumentów składanych przez strony postępowania do sądów harcerskich zostały opublikowane na stronie NSH ZHP w dniu 2 stycznia 2020 r.
W dniu 18 stycznia 2020 r. odbyło się spotkanie szkoleniowe członków NSH ZHP oraz przedstawicieli sądów harcerskich chorągwi – poświęcone nowemu Regulaminowi.
W drugiej połowie 2021 r. zostaną dokonane niezbędne korekty Regulaminu uwzględniające dotychczasowe doświadczenia z jego stosowania.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W dniu 16 listopada 2020r. odbyło się kolejne posiedzenie NSH ZHP – w trybie on line.
Po omówieniu wniosków płynących z działalności orzeczniczej w okresie od ostatniego posiedzenia NSH ZHP członkowie NSH rozpatrzyli wniosek skierowany do NSH ZHP przez jednego z instruktorów i określili najważniejsze elementy odpowiedzi, która zostanie przekazana wnioskodawcy po uzgodnieniu szczegółowej treści przez członków NSH ZHP.
NSH ZHP uzgodnił założenia Stanowiska NSH ZHP w sprawie niezbędnych zmian Statutu ZHP w zakresie mającym bezpośredni związek z funkcjonowaniem sądów harcerskich. Prace nad redakcją Stanowiska będą prowadzone w grudniu 2020r.
NSH ZHP postanowił, że w drugiej połowie 2021 r. zostaną dokonane niezbędne korekty Regulaminu sądów harcerskich ZHP, uwzględniające dotychczasowe doświadczenia ze stosowania w praktyce nowego Regulaminu sądów harcerskich ZHP. NSH ZHP zwraca się do wszystkich zainteresowanych o zgłasza swoich uwag do końca lutego 2021r. Sądy harcerskie chorągwi otrzymają w tej sprawie na początku 2021r. bezpośrednie zaproszenie do nadsyłania uwag.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Ogłoszony stan epidemii związany z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, poważne ograniczenia w kontaktach społecznych, trudności w podróżowaniu, ustawowo zmienione zasady funkcjonowania władz publicznych i władz stowarzyszeń, w tym możliwość odbywania posiedzeń przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, poważne ograniczenia w funkcjonowaniu sądownictwa powszechnego, zagrożenie jakie wirus wywołuje dla zdrowia i życia nie tylko osób z t.zw. grup ryzyka to czynniki, które nasuwają pytania i wątpliwości jak w takich warunkach mają działać sądy harcerskie.
Naczelny Sąd Harcerski ZHP, kierując się określonym w § 13 ust. 2 Regulaminu sądów harcerskich ZHP obowiązkiem udzielania pomocy sądom niższego stopnia oraz biorąc pod brak możliwości określenia, kiedy będzie możliwe podjecie przez sądy pełnej działalności na tradycyjnych zasadach, przedstawia poniżej wyjaśnienia, które mogą być pomocne przy podejmowaniu decyzji o sposobie działania.
Plenarne posiedzenia sądów harcerskich
Zgodnie z Regulaminem sądów harcerskich ZHP plenarne posiedzenia sądów harcerskich chorągwi odbywają się co najmniej dwa razy w roku a sądów harcerskich hufców co najmniej raz w roku. NSH ZHP nie przewiduje zniesienia tego obowiązku w 2020r.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 695) wprowadziła istotną zmianę w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, która w przypadku władz ZHP (w tym sądów harcerskich) pozwala na odbywanie posiedzeń przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej oraz pod pewnymi warunkami na głosowania przy wykorzystaniu tych środków.
Zgodnie z art. 10 ust. 1b Prawa o stowarzyszeniach, w przypadku zwołania posiedzenia sądu harcerskiego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, informacja o takim sposobie procedowania musi jednoznacznie wynikać z zawiadomienia o zwołanym posiedzeniu sądu. Zawiadomienie musi także zawierać dokładny opis sposobu uczestnictwa (n.p. link do strony, zasady logowania) oraz sposobu wykonywania prawa głosu podczas posiedzenia (np. jeśli konieczne jest głosowanie, prowadzący obrady udziela kolejno głosu każdemu uczestnikowi, który mówi czy głosuje za, przeciw czy się wstrzymuje). W przypadku gdy na posiedzeniu sądu odbywającego się z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej ma odbywać się głosowanie - obrady muszą być transmitowane w czasie rzeczywistym a członkowie sądu muszą mieć możliwość wypowiedzi w toku obrad, co wymaga zapewnienia dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym.
Art. 10 ust. 1c Prawa o stowarzyszeniach przesądza o możliwości głosowania poprzez pełnomocnika w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Wiąże się to oczywiście z uprzednim udzieleniem pełnomocnictwa. Forma takiego pełnomocnictwa nie została określona w ustawie, nie wynika też z Kodeksu cywilnego. Aby jednak uniknąć jakichkolwiek wątpliwości odnośnie prawidłowości i skuteczności takiego pełnomocnictwa – winno ono być udzielane w formie pisemnej, w sposób pozwalający na jednoznaczne zidentyfikowanie (i zweryfikowanie) osoby pełnomocnika (wskazanie nr PESEL) a z jego treści powinno wynikać, z jakiego powodu jest ono udzielano i do czego upoważnia.
Ponieważ 1 stycznia 2020 r. wszedł w życie nowy regulamin sądów harcerskich ZHP, NSH ZHP uważa za niezbędne zorganizowanie w 2020 r. plenarnego posiedzenia każdego sądu, którego porządek obrad obejmie szczegółowe omówienie nowych zasad pracy sądów.
Głosowania w trybie obiegowym
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii jest możliwe, zgodnie z art. 10 ust. 1a ustawy Prawo o stowarzyszeniach, prowadzenie głosowania w formie elektronicznej poza posiedzeniami władz, jednakże musi zostać spełniony wymóg określony w tym przepisie – wyrażenie zgody przez członków tej władzy na takie głosowanie („w formie dokumentowej”). Aby uniknąć jakichkolwiek wątpliwości związanych z interpretacją tego przepisu należy przed pierwszym głosowaniem organizowanym w trybie obiegowym po 16 kwietnia 2020 r. uzyskać jednoznaczne wyrażenie zgody na taką formę głosowania przez każdego członka sądu – np. poprzez umieszczenie w treści maila wysłanego do przewodniczącego lub wszystkich członków sądu stwierdzenia: „Wyrażam zgodę na głosowanie nad uchwałami Sądu Harcerskiego ……….. w trybie obiegowym w formie elektronicznej.
Dopóki członek sądu nie wyrazi takiej zgody należy przyjąć, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie zamierza uczestniczyć w takich głosowaniach. Może to mieć wpływ na ważność głosowań bo uchwały są podejmowane jeżeli uczestniczy w nich co najmniej połowa członków sądu.
Także w przypadku głosowania w trybie obiegowym, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, istnieje możliwość głosowania poprzez pełnomocnika – na identycznych zasadach jak w przypadku głosowania podczas posiedzenia.
Postępowania dyscyplinarne i odwoławcze
Regulamin sądów harcerskich ZHP (§ 20) pozwala na organizację posiedzeń zespołów orzekających z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej - w formie wideokonferencji lub telekonferencji – czyli w sposób zapewniający możliwość transmisji w czasie rzeczywistym obrazu lub dźwięku lub tylko dźwięku. Dopuszczane są także rozwiązania mieszane – w których część uczestników korzysta jedynie z transmisji dźwięku a część z transmisji obrazu i dźwięku. Możliwe jest także wykorzystanie tych środków tylko w części posiedzenia – zarówno gdy posiedzenie odbywa się jednego dnia jak i wtedy, gdy jest odraczane (rozkładane w czasie na więcej dni). Przepis ten jest bardzo elastyczny, pozostawiając każdorazowo przewodniczącemu zespołu orzekającego obowiązek ustalenia szczegółów postępowania podczas posiedzenia zespołu orzekającego miałyby być wykorzystane środki komunikacji elektronicznej. Obecnie istniej znaczna ilość aplikacji umożliwiających bezpieczną transmisję, w tym Teams (aplikacja już dość powszechnie używana w ZHP).
Sądy harcerskie są niezawisłe w orzekaniu (§ 2 ust. 2 Regulaminu). Oznacza to, że każdorazowo to zespół orzekający wyznaczony do rozpatrywania konkretnej sprawy podejmuje decyzje o sposobie rozpatrywania sprawy, w tym o ewentualnym wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Nie jest możliwe wprowadzanie w tym zakresie przez sąd zasad, które ograniczyłyby swobodę decyzyjną zespołu orzekającego.
Każda sprawa jest inna. Są sprawy, w których rzetelne rozpatrzenie wymaga bezpośredniej konfrontacji stron czy bardzo pracochłonnego odwoływania się i analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów. W tego typu sprawach szerokie wykorzystanie możliwości określonych w § 20 Regulaminu mogłoby stwarzać ryzyko, że sprawa nie zostanie rozpatrzona w sposób kompletny i rzetelny. Są też sprawy, które wydają się być mało skomplikowane a ich szybkie rozstrzygnięcie poprzez wykorzystanie możliwości zawartych w § 20 regulaminu mogłoby przynieść pozytywne skutki wychowawcze.
Podejmując decyzje o sposobie rozpatrywania każdej sprawy sądy muszą brać pod uwagę m.in. zasadę koleżeńskiego charakteru sądów (§ 2 ust. 1 Regulaminu) oraz obowiązek kierowania się „określonymi w Statucie ZHP celami działania oraz wartościami wychowawczymi ZHP, innymi przepisami Statutu ZHP, uchwałami i decyzjami władz ZHP, zasadami harcerskiego wychowania, normami postępowania instruktorskiego oraz doświadczeniem życiowym członków sądów” (§ 2 ust. 3 Regulaminu).
NSH ZHP wskazuje, że aktualny Regulamin pozwala na prowadzenie korespondencji, z pewnymi szczegółowo określonymi wyjątkami, wyłącznie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej (§ 18) – co przyspiesza całe postępowanie a przede wszystkim, poprzez uniknięcie nadawania i odbierania korespondencji wysyłanej pocztą w formie papierowej, zmniejsza ryzyko dla członków sądów harcerskich, osób wspierających prace sądów, stron postępowania, świadków oraz biegłych.
W przypadku posiedzenia zespołu orzekającego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, sądy harcerskie mogą korzystać z pomocy sądów i innych władz ZHP celem potwierdzenia tożsamości stron, świadków i biegłych oraz zapewnienia pełnej niezależności świadków i biegłych podczas przesłuchania. W praktyce ta pomoc może polegać n.p. na udostępnieniu sprzętu w siedzibie komendy, potwierdzeniu że w pomieszczeniu nie przebywają osoby postronne, potwierdzeniu tożsamości osoby uczestniczącej w posiedzeniu - szczególnie gdy odbywa się to w formie telekonferencji (bez transmisji obrazu) albo gdy osoba uczestnicząca nie jest znana co najmniej jednej stronie postępowania. Szczególnym wymogiem, w przypadku gdy jest zapewniona tylko transmisja dźwięku, jest obecność przedstawiciela sądu z terenu na którym przebywa świadek lub biegły (§ 38 ust. 4 Regulaminu).
§ 33 Regulaminu pozwala stronom na przeglądanie akt sprawy (z wyjątkiem danych teleadresowych świadków) oraz sporządzanie z nich odpisów, kopii i notatek. Informacje zawarte w aktach sprawy oraz sporządzane odpisy, kopie i notatki nie mogą być rozpowszechniane. W aktualnej sytuacji, gdy planowane jest przeprowadzenie co najmniej części posiedzenia z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej (bez czekania gdy posiedzenia z fizyczną obecnością będą możliwe) akta sprawy powinny zostać udostępnione stronom w postaci elektronicznej – wraz z informacją o zakazie ich rozpowszechniania.
Zawarte w § 37 ust. 8 Regulaminu prawo sądu do odroczenia posiedzenia z ważnych przyczyn (na wniosek strony lub z własnej inicjatywy) pozwala na dużą elastyczność w sposobie prowadzenia każdego postępowania i dostosowanie go do indywidualnych uwarunkowań każdej z prowadzonych spraw. Przykładowo – posiedzenie zaplanowane z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej może zostać odroczone do czasu gdy będzie możliwość odbycia posiedzenia z fizyczną obecnością w jednym miejscu i czasie zespołu orzekającego i stron postępowania - jeżeli sąd w trakcie posiedzenia odbywanego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej uzna, że jest to niebędne aby rozpatrzyć sprawę zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie, w tym uwzględniając wytyczne zawarte w § 2 ust. 3 i § 11 ust. 1.
Z przebiegu rozprawy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej sąd może sporządzić nagranie (§ 36 ust. 11 Regulaminu). Takiego prawa nie mają strony i inni uczestnicy i warto o tym jednoznacznie przypomnieć na początku posiedzenia.
NSH ZHP podkreśla, że w przypadku podjęcia decyzji o posiedzeniu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, sąd ma obowiązek upewnić się czy strony mają realną możliwość uczestnictwa w posiedzeniu w takiej formie a w razie potrzeby udzielić im niezbędnej pomocy – także korzystając ze wsparcia harcerskich komend.
Postępowania ugodowe
W przypadku postępowania ugodowego Regulamin nakłada na członka sądu prowadzącego takie postępowanie obowiązek uzgodnienia ze stornami terminu i miejsca posiedzenia sądu (§ 36 ust. 2). Tak więc posiedzenie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej może się dobyć tylko, gdy sąd i wszystkie strony wyrażą na to zgodę.
Posiedzenie takie może w każdej chwili zostać odroczone (§ 36 ust. 4 Regulaminu). Także w tym wypadku sądy mogą korzystać z pomocy innych sądów i innych władz ZHP – np. aby mieć pewność, że w posiedzeniu nie uczestniczą osoby nieuprawnione.
Z przebiegu posiedzenia z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej nie można sporządzać nagrania i warto o tym jednoznacznie przypomnieć na początku posiedzenia.

W dniu 18 stycznia 2020r. odbyło się kolejne posiedzenie NSH ZHP. Pierwsza (dominująca) część posiedzenia miała charakter szkoleniowy – wspólnie z przewodniczącymi lub przedstawicielami wszystkich sądów chorągwianych omówione zostały praktyczne aspekty funkcjonowania sądów harcerskich na podstawie nowego Regulaminu, który wszedł w życie 1 stycznia 2020r.
W kolejnej części członkowie NSH rozpatrzyli dwa wnioski skierowane do NSH ZHP w sprawie wykładni Statutu ZHP i określili najważniejsze elementy odpowiedzi, która zostanie przekazana wnioskodawcom po uzgodnieniu treści przez członków NSH ZHP.
NSH ZHP postanowił też dokonać w 2020r. analizy tych przepisów Statutu ZHP, które mają bezpośredni związek z funkcjonowaniem sądów harcerskich i opublikować kierunkowe rekomendacje – w jaki sposób należy je uporządkować aby były spójne i nie budziły żadnych wątpliwości.
Niezależnie od tego NSH ZHP zamierza przygotować konkretne propozycje redakcyjne, zbieżne z kierunkowymi rekomendacjami.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Naczelny Sąd Harcerski ZHP informuje, że zobowiązanie zawarte w pkt. 2 Uchwały XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych zostało zrealizowane. Nowy Regulamin Sądów Harcerskich ZHP został uchwalony w dniu 7 sierpnia 2019r. (uchwała nr 21/XL NSH ZHP) i wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020r.
Regulamin nakłada na Przewodniczącego NSH ZHP obowiązek wydania 3 zarządzeń, regulujących niektóre aspekty funkcjonowania sądów harcerskich. Wszystkie zarządzenia są przygotowane a ich formalne wydanie jest planowane na 1 stycznia 2020r. – a więc pierwszy dzień obowiązywania nowych przepisów.
NSH ZHP przygotował także materiały pomocnicze – wzory pism, postanowień, zarządzeń i innych dokumentów stosowanych przez sądy harcerskie a także wzory wniosków i innych dokumentów składanych przez strony postępowania do sądów harcerskich. Zostaną one opublikowane na stornie NSH ZHP po wejściu w życie nowego Regulaminu.
W dniu 18 stycznia 2020r. odbędzie się spotkanie szkoleniowe członków NSH ZHP oraz przedstawicieli sądów harcerskich chorągwi – poświęcone nowemu Regulaminowi.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Podczas trwania XLI Zjazdu Nadzwyczajnego ZHP, w sobotę 26 października 2019 r. odbyło się bardzo krótkie, siódme spotkanie NSH ZHP obecnej kadencji.
Jedynym celem spotkania było podjęcie uchwały w sprawie wykładni Statutu ZHP (zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej członka ZHP). Tekst tej uchwały został wcześniej uzgodniony przez członków NSH – podczas poprzedniego posiedzenia oraz w drodze korespondencji elektronicznej.
Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W sobotę 5 października 2019 r. odbyło się szóste spotkanie NSH ZHP obecnej kadencji.
Jak zwykle spotkanie rozpoczęło się wymianą informacji o działaniach podejmowanych przez Przewodniczącego w okresie od ostatniego posiedzenia NSH oraz o działalności orzeczniczej NSH w tym okresie.
Następnie członkowie NSH omawiali 3 wnioski o wykładnię Statutu ZHP. Po dokładnej analizie wszystkie wnioski uznano za zasadne – a więc potwierdzono konieczność podjęcia przez NSH prac nad uchwałami w sprawie wykładni Statutu ZHP. Podczas tego spotkania zostały też podjęte kierunkowe rozstrzygnięcia o sposobie dokonania wykładni w tych sprawach oraz głównych elementach uzasadnień.
Ustalono, że prace nad przygotowaniem dwóch uchwał będą prowadzone w drodze komunikacji elektronicznej. Gdyby okazało się, że teksty będą dopracowane przed XLI Zjazdem Nadzwyczajnym ZHP – formalne głosowanie odbędzie się podczas krótkiego spotkania NSH ZHP w czasie trwania Zjazdu. Jeśli nie – zostanie w terminie późniejszym przeprowadzone głosowanie obiegowe.
Omówiono także harmonogram prac nad Zarządzeniami Przewodniczącego NSH ZHP oraz wzorami dokumentów, które NSH ZHP opublikuje przez końcem 2019 r.- w związku z wejściem w życie od 1 stycznia 2020 r. nowego Regulaminu Sądów Harcerskich ZHP. W styczniu jest też planowane spotkanie szkoleniowe dla przedstawicieli sądów harcerskich chorągwi dotyczące nowego Regulaminu.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W dniu 7 sierpnia 2019 r. Naczelny Sąd Harcerski ZHP, wykonując zobowiązanie nałożone przez XL Zjazd ZHP, uchwalił nowy Regulamin sądów harcerskich ZHP.
Regulamin wejdzie w życie 1 stycznia 2020 r. Do tego czasu stosowane będą dotychczasowe przepisy. Nowy Regulamin podkreśla koleżeński charakter sądów harcerskich, w sposób równorzędny traktuje wszystkie rodzaje postępowań prowadzonych przed sądami harcerskimi. Ważne miejsce w nowym Regulaminie zajmują procedury dotyczące postępowań ugodowych. Aby zapewnić sprawność postępowania przed sądami harcerskimi przyjęta została zasada, że podstawową formą komunikacji w prowadzonych postępowaniach będzie poczta elektroniczna a odstępstwa od tej zasady będą dotyczyły wyłącznie osób, które nie posługują się pocztą elektroniczną oraz sytuacji gdy na podstawie uzasadnionego wniosku zostanie wydana zgoda sądu na odstępstwo od tej zasady.
Regulamin jest owocem wielomiesięcznej pracy, poprzedzonej otwartymi konsultacjami prowadzonymi przez NSH ZHP. Został napisany od podstaw – nie jest to więc przeróbka dotychczasowego Regulaminu.
Okres najbliższych miesięcy jest przeznaczony na opracowanie przez NSH ZHP wzorów pism, postanowień, zarządzeń i innych dokumentów stosowanych przez sądy harcerskie, wydanie przez Przewodniczącego NSH ZHP kilku zarządzeń wskazanych w Regulaminie, przeprowadzenie szkolenia członków sądów i ich samodzielne zapoznanie się z nowymi przepisami.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W sobotę 8 czerwca 2019 r. odbyło się piąte spotkanie NSH ZHP obecnej kadencji.
Po wymianie informacji o działaniach podejmowanych przez Przewodniczącego w okresie od ostatniego posiedzenia NSH oraz o działalności orzeczniczej NSH w tym okresie członkowie Sądu spotkali się z Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, aby omówić praktyczne aspekty stosowania przepisów RODO przez sądy harcerskie i ich członków. Wnioski z tej dyskusji pozwoliły na przedstawienie GK ZHP kilku postulatów oraz na doprecyzowanie przepisów które zostaną zawarte w nowym Regulaminie sądów harcerskich ZHP.
Dominującą część posiedzenia zajęły prace nad nowym Regulaminem. W drodze konsensusu rozstrzygnięto kierunkowo ponad 20 problemów zgłoszonych podczas prac nad ostatnią (trzecią) roboczą wersją projektu. Ustalono także kształt uchwały NSH ZHP, wprowadzającej nowy Regulamin. Prace nad ostatecznym tekstem Regulaminu oraz projektowanej uchwały będą prowadzone w najbliższych tygodniach. Po ich zakończeniu planowane jest głosowanie w trybie obiegowym.
Ze wglądu na fakt, że będzie to całkowicie nowy regulamin a nie korekta dotychczasowego, potrzebny jest okres czasu na zapoznanie się z jego treścią i przygotowanie do jego stosowania, w tym na przeprowadzenie w Związku odpowiednich szkoleń. Dlatego NSH ZHP planuje kilkumiesięczne vacatio legis i wejście w życie nowego Regulaminu z dniem 1 stycznia 2020 r.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

W sobotę 16 marca 2019 r. odbyło się czwarte spotkanie Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP obecnej kadencji.
Po wymianie informacji o działalności orzeczniczej NSH w okresie od ostatniego posiedzenia oraz o działaniach podejmowanych przez Przewodniczącego w tym okresie NSH przystąpił do pracy nad głównym punktem porządku obrad. Omawiano pierwszy, roboczy, szkic tekstu nowego regulaminu sądów harcerskich ZHP, koncentrując się nad ramową konstrukcją regulaminu oraz ogólnymi zasadami funkcjonowania sądów harcerskich, które powinny jednoznacznie wynikać z nowego regulaminu. Prace nad kolejnymi wersjami tekstu będą kontynuowane przez członków w okresie do kolejnego posiedzenia NSH poprzez wymianę korespondencji mailowej.
Członkowie NSH omówili też wniosek skierowany do NSH ZHP, dotyczący jednej z poprzednich wykładni Statutu ZHP dokonanych przez NSH.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Naczelny Sąd Harcerski ZHP informuje, że realizując zobowiązanie zawarte w pkt. 2 Uchwały XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych niezwłocznie przystąpił do prac zmierzających do wydania nowego Regulaminu Sądów Harcerskich ZHP.
W 2018 roku prace te objęły:

• wstępną identyfikację zagadnień, które zdaniem członków NSH ZHP wymagają istotnych zmian,
• przeprowadzenie w organizacji otwartych konsultacji w sprawie nowego Regulaminu Sądów Harcerskich ZHP,
• monitoring sprawozdań sądów harcerskich chorągwi oraz dyskusji przeprowadzonych podczas zjazdów chorągwi w 2018 r., które dotyczyły działalności sądów,
• omówienie wyników konsultacji,
• podjęcie kierunkowych decyzji merytorycznych w sprawie konstrukcji i norm nowego Regulaminu.
  Naczelny Sąd Harcerski ZHP planuje zakończyć prace nad nowym Regulaminem Sądów Harcerskich ZHP w pierwszej połowie 2019 r.
  hm. Krzysztof Pater
  Przewodniczący NSH ZHP

W sobotę 8 grudnia 2018 r. odbyło się trzecie spotkanie Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP obecnej kadencji.
Tradycyjnie obrady rozpoczęły się od wymiany informacji pomiędzy członkami Sądu na temat działalności orzeczniczej NSH ZHP od ostatniego posiedzenia oraz o działaniach podejmowanych przez Przewodniczącego w tym okresie.
Dominującą część posiedzenia zajęły prace nad nowym Regulaminem Sądów Harcerskich ZHP. Szczegółowo przeanalizowano wszystkie wnioski zgłoszone podczas ogólnozwiązkowych konsultacji w sprawie nowego Regulaminu, propozycje zgłaszane przez członków NSH ZHP, w tym wnioski wynikające ze sprawozdań sądów harcerskich chorągwi składanych podczas ostatnich zjazdów chorągwi. Członkowie NSH ZHP uzgodnili kierunkowe rozstrzygnięcia dotyczące wielu szczegółowych przepisów nowego Regulaminu. Poczynione ustalenia (dotyczące m.in. sposobu upraszczania i przyśpieszenia procedur, bardziej precyzyjnego niż obecnie regulowania niektórych zasad postępowania, wzmocnienia koleżeńskiej roli sądów harcerskich jak również ramowej konstrukcji nowego Regulaminu) pozwalają już na podjęcie prac redakcyjnych celem opracowania projektu nowego Regulaminu.
Członkowie Sądu omówili też wnioski skierowane do NSH ZHP w sprawie wykładni Statutu ZHP. Na zasadzie konsensusu uzgodniono merytoryczne rozstrzygnięcia planowanych do podjęcia uchwał. Na tej podstawie zostaną opracowane projekty uchwał, które następnie będą przedmiotem prac redakcyjnych członków Sądu. Po zakończeniu tych prac projekty uchwał zostaną poddane głosowaniu (najprawdopodobniej jeszcze przed kolejnym posiedzeniem NSH ZHP – a więc w trybie obiegowym).
Podczas posiedzenia przyjęto także Informację Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP o stanie realizacji zobowiązań nałożonych na NSH ZHP Uchwałą XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Na podstawie § 7 Uchwały nr 3/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego z dnia 16 czerwca 2018 r. w sprawie wykładni Statutu ZHP podaję do wiadomości że według stanu na 20 czerwca 2018 r. obowiązują następujące uchwały w sprawie wykładni Statutu ZHP:

1. Uchwała nr 5 Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 17 maja 2003 r. (uchwalanie regulaminów wewnętrznych i instrukcji ZHP)
2. Uchwała nr 5/XXXIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 19 maja 2006 r. (uzupełnianie składu władz w trakcie kadencji)
3. Uchwała nr 15/XXXIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 7 lipca 2007 r. (wybór członków Rady Naczelnej ZHP)
4. Uchwała nr 7/XXXVI Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 17 listopada 2012 r. (podział obowiązków pomiędzy członków komendy lub GK ZHP)
5. Uchwała nr 2/XXXVIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 marca 2014 r. (uprawnienia zawieszonego członka ZHP)
6. Uchwała nr 15/XXXVIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 19 września 2015 r. (opiekun niepełnoletniego drużynowego)
7. Uchwała Nr 17/XXXVIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 19 września 2015 r. (czynne prawo wyborcze ustępujących członków władz ZHP)
8. Uchwała nr 41/XXXVIII Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 9 listopada 2017 r. (określenie “rozpatruje” w kontekście zakresu przedmiotowego obrad zjazdu sprawozdawczego zjazdu hufca)
9. Uchwała nr 4/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (granice terytorialne hufców i chorągwi)
10. Uchwała nr 5/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (uzupełnienie składu władz hufca)
11. Uchwała nr 6/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (zbycie i obciążenie majątku ZHP)
12. Uchwała nr 7/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (mianowanie na funkcję)
13. Uchwała nr 8/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (rezygnacja z mandatu przez komendanta hufca podczas zjazdu sprawozdawczego hufca)
14. Uchwała nr 9/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (skutek nieopłacenia podstawowej składki członkowskiej)
15. Uchwała nr 10/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (wiążący charakter uchwał i decyzji władz naczelnych ZHP)
16. Uchwała nr 11/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (właściwa jednostka terenowa do realizacji prawa wyborczego)
17. Uchwała nr 12/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (mandat delegata na zjazd chorągwi i Zjazd ZHP)
18. Uchwała nr 13/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (odwołanie od decyzji stwierdzającej nieważność decyzji w sprawie zaliczenia służby instruktorskiej)
19. Uchwała nr 14/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (czynne prawo wyborcze członków zespołów i komisji hufcowych)
20. Uchwała nr 15/XL Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 16 czerwca 2018 r. (kadencyjność niektórych władz)
    hm. Krzysztof Pater
    Przewodniczący NSH ZHP

W sobotę 16 czerwca 2018 r. odbyło się drugie spotkanie NSH ZHP obecnej kadencji.
Członkowie Sądu zapoznali się z informacją o działalności orzeczniczej NSH ZHP od ostatniego posiedzenia oraz o działaniach podejmowanych przez Przewodniczącego w tym okresie.
Przeważającą część posiedzenia zajęły prace nad kompleksowym przeglądem i aktualizacją wykładni Statutu ZHP. Podczas prac została dokonana zmiana w regulaminie Sądów Harcerskich ZHP (Uchwała nr 2/XL NSH ZHP z dn. 16 czerwca 2018 r. – w § 76 dodany został ust. 3). Regulamin wraz z naniesioną zmianą znajduje się w zakładce DOKUMENTY DO POBRANIA.
Sąd przyjął również Uchwałę nr 3/XL, która m.in. stwierdza brak mocy obowiązującej szeregu uchwał w sprawie wykładni Statutu ZHP oraz niektóre uchwały w tym zakresie uchyla. Przyjęte przez NSH ZHP uchwały o numerach od 4/XL do 14/XL stanowią de facto merytoryczne potwierdzenie wcześniejszych wykładni Statutu ZHP. Uchwała nr 15/XL została podjęta w związku z wnioskiem Komendanta Chorągwi Mazowieckiej ZHP.
Uchwałą nr 3/XL Przewodniczący NSH ZHP został zobowiązany do opublikowania Komunikatu zawierającego wykaz wszystkich obowiązujących uchwał w sprawie wykładni Statutu ZHP. Uchwały te są dostępne w zakładce WYKŁADNIE.
Dodatkowa informacja – sprostowanie:
Tempo prac redakcyjnych spowodowało, że w opublikowanych 19 czerwca 2018 r. dokumentach wkradło się kilka błędów technicznych (literówek), które zostały już poprawione (w Uchwale nr 3/XL oraz w komunikacie Przewodniczącego NSH ZHP).
Wszystkie podjęte uchwały NSH ZHP znajdują się na stronie www. dokumenty.zhp.pl.
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP

Druhny i Druhowie
Naczelny Sąd Harcerski ZHP zaprasza instruktorki i instruktorów, komendy oraz sądy harcerskie do udziału w otwartych konsultacjach w sprawie nowego Regulaminu sądów harcerskich ZHP.
Poniżej przekujemy treść zaproszenia.
Konsultacje w sprawie nowego Regulaminu sadów harcerskich ZHP

17 lutego 2018 r. odbyło się I posiedzenie plenarne Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP.
Realizując Uchwałę XL Zjazdu ZHP nr 15 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wniosków szczegółowych, która dotyczyła m.in zobowiązania NSH ZHP do wydania nowego Regulaminu sądów harcerskich ZHP wraz z wytycznymi, członkowie Sądu ustalili harmonogram prac oraz zidentyfikowali najważniejsze kwestie, które wymagają zmian. Prace nad treścią nowego Regulaminu zostaną poprzedzone otwartymi, ogólnozwiązkowymi konsultacjami – szczegóły dotyczące konsultacji zostaną podane do publicznej wiadomości, a wydanie nowego Regulaminu nastąpi w przeciągu 4-8 miesięcy, w zależności od efektów prowadzonych konsultacji.
NSH ZHP podjął również Uchwałę nr 1/XL z dnia 17 lutego 2018 roku w sprawie Regulaminu sądów harcerskich ZHP, na mocy której uchylił Uchwałę NSH ZHP nr 42/XXXVIII z dnia 6 grudnia 2017 r. w sprawie Regulaminu sądów harcerskich ZHP, wskutek czego do czasu wydania nowego regulaminu obowiązuje Regulamin podjęty Uchwałą nr 12/XXXVI Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP z dnia 8 czerwca 2013 r. w sprawie Regulaminu sądów harcerskich ZHP (dostępny w zakładce “pliki do pobrania”).
Uznając, że wszyscy członkowie ZHP powinni mieć dostęp nie tylko do Statutu ZHP lecz także do obowiązujących wykładni, Sąd postanowił dokonać kompleksowego przeglądu wykładni wydanych od grudnia 1990 r. (wówczas XXVIII Zjazd ZHP uchwalił obowiązujący do dziś Statut ZHP). Od tego czasu zostało wydanych ok. 100 wykładni (w niektórych uchwałach jest zawartych kilka wykładni całkowicie odrębnych przepisów). Do 2001 roku wykładnie były wydawane przez Centralną Komisję Rewizyjną ZHP a od grudnia 2001 r. (od XXXII Zjazdu ZHP) przez Naczelny Sąd Harcerski ZHP. Nigdy natomiast nie dokonywano ich przeglądu, w celu ustalenia, które z wykładni utraciły moc w związku z późniejszymi zmianami w Statucie ZHP oraz wyeliminowania sprzeczności pomiędzy poszczególnymi wykładniami. Ten przegląd to benedyktyńska praca, wymagająca uwagi i często bardzo dokładnych analiz dokonywanych przez wszystkich członków NSH ZHP. Sąd planuje zakończyć ten proces i opublikować wszystkie obowiązujące wykładnie na stronie NSH ZHP do końca października 2018 r.
Naczelny Sąd Harcerski ZHP uzupełnił skład prezydium Sądu wybierając na funkcję wiceprzewodniczącej hm. Janinę Nowaczyk. Wiceprzewodniczący wykonują zadania Przewodniczącego NSH ZHP w przypadku jego dłuższej niedyspozycyjności. W takiej sytuacji hm. Janina Nowaczyk będzie odpowiadać za kwestie orzecznicze, natomiast hm. Jan Orgelbrand za sprawy związane z wykładnią Statutu ZHP.
Członkowie NSH ZHP uzgodnili także, że generalną zasadą będzie nie delegowanie członków Sądu do prac zespołów powoływanych przez inne władze naczelne ZHP. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy zakres zadań takiego zespołu będzie zbieżny z zadaniami Sądu, możliwe będzie zaangażowanie przedstawicieli Sądu na zasadach ustalonych odrębnie w każdym, konkretnym przypadku. NSH ZHP zamierza natomiast sygnalizować władzom naczelnym ZHP potrzebę wydania przepisów lub rozwinięcia istniejących, gdy uzna, że obecne mogą sprzyjać nieprawidłowościom (np. pojawianiu się postaw sprzecznych z normami harcerskimi).
hm. Krzysztof Pater
Przewodniczący NSH ZHP